Yazılım kalitesi adına yapılan ender araştırmalardan birisi olan "Turkey Software Quality Report" Turkish Testing Board (TTB) tarafından 2013 için yapıldı. 2011 yılından itibaren her yıl yapılan bu araştırmanın daha önceki özetlerine bakmak isterseniz konu üstüne yazdığın yazıya buradan ulaşabilirsiniz. Bu sene için yapılan araştırmada da her yıl olduğu gibi bir anket üzerinden kişilerin düşünceleri toplanarak sonuçları grafikler halinde sunulmuştur. Bu yazımda Turkey Software Quality Report (kısaca TSQR 2013) olarak adlandırılan çalışmanın üzerine düşüncelerimi bulabilirsiniz.
Öncelikle vurgulanması gereken konu TTB tarafından geçen yıllarda yapılan araştırma ülke çapında yankı bulurken; bu yılki araştırma sonuçları International Software Testing Qualifications Board (ISTQB) tarafından 70 farklı ülkede yayınlandı. Bu anlamda bakıldığıda daha başarılı bir çalışma olmasını beklemekteyim. Bu sene düzenlenen Testistanbul konferasının konusunun "Testin Geleceği: Yeni Test Teknikleri ve Metodolojileri" olmasından dolayı "test teknikleri" konusuna daha fazla önem verilmiştir. Raporun giriş kısmında ise özetle "geçen seneki rapora oranla bu sene Türk yazılım testi sektöründe belirgin bir gelişme gözlenmiştir" şeklinde yorum yapılmıştır. Bu raporda benim açımdan öne çıkan bazı başlıkla ise şu şekildedir:
Mobil testlerde aşılması gereken en büyük sorun nedir?
Sorusu ve verilen cevaplar. Mobil cihazların hayatımıza hızla girmesinden sonra kişilerin masa üstü ve dizüstü bilgisayarlardaki alışkanlıklarının mobil cihazlardan da beklemesiyle birlikte mobil cihazlarda test konusu önem kazandı. Piyasadaki mobil cihaz çesitliliği hem işletim sistemi hem marka hemde ekran boyutlarından dolayı daha farklı test senaryolarını hayatımıza soktu. Gelecekteki öngörü ise daha fazla mobil cihaz kullanımının olacagı yönündedir. Araştırmada verilen cevaplarda ise en cok "platform sayıları" %54 ile en büyük sorun olarak görülmüş daha sonra ise yaklaşık %50 ile "test ortamları" seçilmiştir ve daha altlarda ise "sistem uyumluluğu" ve "güvenlik" sorunları gösterilmiştir. Yorum kısmında ise mobil tarafın yön verici (game changing) olarak nitelendirilmiş ve gelecekte mobil testlerin daha fazla olacağı yönünde yorum yapılmıştır.
 |
| TSQR - 2013: Mobil Testler |
Araştırmacı (Exploratory) Testten Ne anlıyorsunuz?
Araştırmacı test Cem Kaner ile temelleri atılmış daha sonra James Marcus Bach katkısıyla daha farklı boyuta erişmiş bir test tekniğidir. Temelinde araştırma - öğrenme - test etme - yorumlama şeklinde tekrar eden bir döngü ile uygulama parçalara bölünerek disiplinli bir şekilde ve deneyimlerden yararlanılarak uygulanır. Önemli noktaları şunlardır: her nekadar deneyim temelli bir test tekniği olsa da testi yapan kişi test boyunca öğrenir ve öğrendikce daha iyi testler yapar, bu testleri de bir disiplin dahilinde yapar şeklindedir. Yani deneyim, disiplin, öğrenme, araştırma anahtar sözcüklerdir.
 |
| TSQR - 2013: Araştırmacı Test |
Araştırmanın sonucunda ise çoğunluk yaklaşık %40'lık bir kesim "araştırmacı testi herkes yapabilir" demiştir. Araştırmacı testi yapmak için bu test tekniğinin detayları bilmek gerekir herkes doğaçlama birşeyler yapabilir fakat bu yapılan testlerin araştırmacı test olabilmesi mümkün değildir. Ad-hoc, maymun (monkey testing) testi şeklinde bir test yaklaşımı olabilir ancak. Sonuc olarak ise aynı başarı elde edilmesi beklenmemelidir. Buradan çıkaracak sonuç aslında araştırmaya katılan çoğunluk araştırmacı testin ne olduğunu henüz bilmiyor. Araştırmacı test hakkında bilgi sahibi olanların ise yaklaşık % 37 oranla "araştırmacı test öğrenme, tasarlama, uygulama yapmaktır" şeklinde cevabı vermiştir. Fakat birden fazla cevap verilebilğinden bu kişilerin bir kısmının bilinçsiz olarak bunu işaretlediği unutulmamalıdır. Yukarıdaki grafikten görülüceği üzere çok çeşitli cevaplar verilmiştir. Bölümün sonunda gelecek ile ilgili beklenti olarak şunlar söylenmiştir: test uzmanlarının sistematik test teknikleri üzerine daha fazla durduğunda araştırmacı test tekniği tamamlayıcı olacaktır. Ayrıca tek başına; risk analizi, test oturumları ve liste olması durumunda ise maymun testlerinden farklılaşacaktır.
Test uzmanlarından beklediğiniz özellikler nelerdir?
Test işi sadece bir alanda uzmanlaşarak yapılacak bir iş değildir. Farklı uzmanlıklardan yeterli düzeyde bilmek gerektirir. Bu sayede neyi ne kadar test etmesi ve eksik olan bilgileri bu sayede tamamlayabilir. Bazen bazı durumlarda bazı özellikler daha fazla ihtiyaç duyurlur. İletişim becerilerinin daha fazla ihtiyaç duyulması ise genelde yazılı ve kurallı çalışmayan bireysel beceriler ve ilişkiler ile çözüm aranan gruplarda ihityaç duyulur. Aynı şekilde teknik bilgiden daha çok domain bilgisi ise bankacılık gibi detayları fazla olan alanlarda ihtiyaç duyulan bir gereksinimdir. Bu soruya cevap veren grupların biraz daha ideal olmayan çalışma ortamı ve alan bilgisinin ön planda olduğu sektörlerden geldiğini söylemek çok yanlış olmayacaktır.
 |
| TSQR - 2013: Test Yetenekleri |
Bölümün
sonunda gelecek beklentisi olarak şunlar söylenmiştir: test kuşkusuz
bir teknik disiplindir ve hem teknik hem de iletişim becerileri
gerektirir, test uzmanları projelerin başarılı olmalarında önemli bir
görev üstlenir bu yüzden gelecekte daha çok projelerde test uzmanlığı
daha fazla aranır görev olacaktır. Daha iyi bir test uzmanı olmak için
teknik bilgiyi geliştirmeli ve yapılan işler için daha testler yapmalı.
Test aktivitelerinden kimler sorumlu?
 |
| TSQR - 2013: Test Sorumlusu |
Bu raporda yazılım test uzmanlarına firmaların veya firmaları yöneten kişilerin bakış açısını ortaya koymak adına ne kadar test uzmanı barındırdığı veya test işlerini kimlere yaptırdığını ortaya koyan bir bölüm genelde oluyor. Bu bölüme bakacak olur isek, 2012 ve 2013 verilen cevaplardan ortaya çıkan sonuçları değerlendirebiliriz. Örneğin 2012 yılında %70'lik bir kesim "test işlerini test uzmanları yapıyor" derken 2013'te bu oran %73'e yükselmiş. Burada dikkat edilecek başka bir konu ise harici kaynak veya outsource ile test işini yerine getirmek konusunda oran %7.8'den %12.7'ye yükselmiş. Yani test işini yine test uzmanları yapma yönünde artış yaşanmış. Artış aynı zamandan test yapan yazılımcı (%23'ten %30'a) ve test yapan iş analisti (%46'dan %49'a) açısındanda artmış görünüyor. Sevindirici bir diğer gelişme ise test yapan son kullanıcılar, buradaki düşüş %27'den %17'ye olmuş. Yani test işini son kullanıcıya bırakmanın yanlış olduğu konusunda ortak bir düşünce hakim. Bu bölümün sonundaki yorum kısmında ise gelecekte, olgunlaşmış bir test endüstrisinde, test görevinin %100'nü test eğitimi alan kişilerin yapıcağı yönünde.